Τι είναι τα αντικείμενα (Objects) και τι σχέση έχουν με τους δικούς μας υπολογιστές; Μία πρώτη προσέγγιση στο θέμα.
Έτυχε ποτέ να συναντήσετε τους όρους «αντικείμενο» ή "object" σε συζητήσεις ή κείμενα σχετικά με τους υπολογιστές ή την πληροφορική γενικότερα; Αν έχετε την περιέργεια για το τι είναι αντικείμενο, και η σύντομη περιγραφή του όρου στο λεξιλόγιο Τεχνικών Όρων του simaioforos.gr δεν σας ικανοποιεί, προτείνουμε να συνεχίσετε το διάβασμα.
Κατ' αρχήν, Τι είναι τα αντικείμενα;
Τα Αντικείμενα είναι μια πολύ καλή ιδέα που κατά την εφαρμογή της αποδείχθηκε ακόμα καλύτερη.
Βάση αυτής της ιδέας αποτέλεσε η προσπάθεια των επιστημόνων της πληροφορικής να βελτιώσουν τους υπολογιστές και να κάνουν τη χρήση τους πιο «ανθρώπινη». Η προσπάθεια αυτή άρχισε να φέρνει κάποια αποτελέσματα αρκετά πριν υλοποιηθεί η ιδέα των αντικειμένων, με τη δημιουργία των πρώτων γραφικών περιβαλλόντων εργασίας στους υπολογιστές.
Πριν από εκείνη την εποχή, κατά την «προϊστορική περίοδο» των υπολογιστών όπως μας αρέσει να λέμε, το περιβάλλον εργασίας ενός υπολογιστή αποτελούνταν από μια συνήθως μαύρη οθόνη, που στο κάτω αριστερό της μέρος υπήρχε το «σημείο αναμονής» ή "prompt" όπου ο χρήστης έπρεπε να εισάγει τις εντολές τις οποίες θα εκτελούσε ο υπολογιστής.
Αργότερα βεβαίως δημιουργήθηκαν τα γραφικά περιβάλλοντα εργασίας, για να φτάσουμε στο σημερινό επίπεδο, όπου ο χρήστης δεν απαιτείται πλέον να γνωρίζει από πριν τις εντολές που μπορεί να εκτελέσει ο υπολογιστής για να λειτουργήσει, αλλά απλώς να εργάζεται με τόσο μεγάλη άνεση όπως π.χ. κάνει ποδήλατο, οδηγεί, ή γράφει.
Φυσικά, για να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο, κάτι θα πρέπει να άλλαξε κάποια στιγμή. Όντως κάποια στιγμή γεννήθηκε η σκέψη αντί να προσπαθούμε εμείς να μάθουμε να «μιλάμε» στον υπολογιστή, γιατί να μην τον «μάθουμε» να μας «καταλαβαίνει» καλύτερα;
Πώς υλοποιούνται στους υπολογιστές και γιατί.
Ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό ήταν να καταφέρουν να περιγράψουν τον τρόπο που εμείς οι άνθρωποι λειτουργούμε στις καθημερινές μας ασχολίες.
Επειδή λοιπόν στις καθημερινές μας εργασίες χρησιμοποιούμε διάφορα αντικείμενα. Έπρεπε με κάποιο τρόπο να υλοποιηθούν και στον υπολογιστή. Με ποιόν τρόπο έγινε αυτό, πως δηλαδή υλοποιούνται τα αντικείμενα στον υπολογιστή, δεν θα το εξετάσουμε εδώ, αυτό αποτελεί υλικό για άλλη ενότητα, για την ώρα θα ασχοληθούμε λίγο με το να τα κατανοήσουμε.
Τα αντικείμενα λοιπόν είναι δομές δεδομένων που προσομοιάζουν τα αντικείμενα του φυσικού μας κόσμου.
Πόση σημασία έχει αυτό για έναν απλό χρήστη; (Έχει κάποια σημασία;)
Η σημασία των αντικειμένων από την πλευρά του απλού χρήστη, όπως μπορεί ήδη να υποψιάζεστε είναι μεγάλη. Ειδικά αν σκεφθεί κανείς ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από την ιδέα αλλά και την υλοποίηση της, είχαν στο μυαλό τους τον τελικό χρήστη.
Τα νέα λειτουργικά συστήματα των υπολογιστών μας έχουν υλοποιηθεί με την χρήση αντικειμένων. Το αποτέλεσμα είναι συνήθως θαυμάσιο! Καλαίσθητα και εργονομικά περιβάλλοντα εργασίας, ομοιομορφία στο χειρισμό, απλότητα είναι μερικά μόνο από τα καλούδια που έχει να μας προσφέρει η τεχνολογία.
Υπάρχουν πολλά ακόμη πλεονεκτήματα τα οποία αφορούν μόνο τους προγραμματιστές και δεν αποκαλύπτονται στον απλό χρήστη. Θα εξετάσουμε αυτά τα χαρακτηριστικά διεξοδικά σε κάποια άλλη ενότητα.
Παραδείγματα
Μπορούμε με ένα παράδειγμα να ξεκαθαρίσουμε λίγο την έννοια του αντικειμένου; Αυτό θα το κρίνετε μόνοι σας στη συνέχεια.
Ας χρησιμοποιήσουμε για παράδειγμα ένα ποτήρι, δηλαδή ένα κοινό αντικείμενο καθημερινής χρήσης. Φαντάζεστε ότι το ποτήρι σαν αντικείμενο θα μπορούσε να υλοποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί στον υπολογιστή σας; Αν όχι, τότε μάλλον θα σας ενδιαφέρει η συνέχεια.
Το ποτήρι λοιπόν, πως θα το περιγράφαμε με απλά λόγια;
- Είναι ένα αντικείμενο
- Έχει ονομασία
- Έχει χαρακτηριστικά όπως βάρος, ύψος, χρώμα, σχήμα
- Έχει φτιαχτεί για να εξυπηρετεί ένα σκοπό
Έχετε παρατηρήσει όταν ανοίγετε τον υπολογιστή σας ότι σε κάποια από τις γωνίες της οθόνης υπάρχει ένα εικονίδιο με όνομα «Κάδος Ανακύκλωσης»;
Το όνομα του σας θυμίζει τίποτα;
Όπως πολύ σωστά φανταστήκατε ο Κάδος Ανακύκλωσης του υπολογιστή σας, είναι κι αυτός ένα αντικείμενο, το οποίο μάλιστα μοιάζει πολύ με το ποτήρι που περιγράψαμε νωρίτερα.
Δηλαδή ο Κάδος Ανακύκλωσης
- Έχει ονομασία
- Έχει χαρακτηριστικά όπως χρώμα, σχήμα
- Έχει φτιαχτεί για να εξυπηρετεί ένα σκοπό
Είναι δηλαδή κι αυτό ένα αντικείμενο υλοποιημένο στον υπολογιστή. Η λειτουργικότητά του μάλιστα μοιάζει πάρα πολύ σε αυτή του ποτηριού του παραδείγματός μας, στο ότι και τα δύο είναι φτιαγμένα για να μπορούν να έχουν περιεχόμενο.
Για σκεφθείτε τώρα, πόσο μοιάζει ο «Κάδος Ανακύκλωσης» με το καλάθι των αχρήστων που έχει ο καθένας στο γραφείο ή στο σπίτι του.
Μάλλον πολύ. Η ομοιότητα αυτή οφείλεται στο ότι έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Σε αυτά τα χαρακτηριστικά και ιδιότητες οφείλεται το ότι η χρήση τους είναι για εμάς τους χρήστες τους προφανής. Δηλαδή τη στιγμή που βλέπουμε αυτά τα αντικείμενα, αμέσως καταλαβαίνουμε πώς να τα χρησιμοποιήσουμε.
Αν σκεφθεί κανείς πως αυτό ισχύει γενικότερα για όλα τα στοιχεία του περιβάλλοντος εργασίας σε έναν σύγχρονο υπολογιστή, μπορεί να αρχίσει να υποψιάζεται πόσο εύκολη και προφανής μπορεί να είναι η εργασία «μέσα» σε αυτό.
Με λίγα λόγια, αρκεί να αναγνωρίσει κανείς τα συστατικά μέρη του περιβάλλοντος εργασίας, να τα παραλληλίσει με τα αντίστοιχα αντικείμενα του φυσικού μας κόσμου και voila! Η χρήση του υπολογιστή έγινε παιχνιδάκι!
Μάθετε τη χρήση τους.
Μπορείτε να «προβληματισθείτε» λίγο για να εξοικειωθείτε περισσότερο με την ιδέα και να καταλάβετε τα αντικείμενα. Στο τέλος θα έχετε κατακτήσει την κορυφή. Θα έχετε μάθει τη χρήση του υπολογιστή σας αμέσως, αλλά θα συνεχίσετε να μαθαίνετε με τον καιρό, γιατί τώρα καταλαβαίνετε ότι στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται καν προσπάθεια!
...Αλήθεια γιατί την οθόνη που εμφανίζεται όταν είναι ανοικτός ο υπολογιστής μας τη λένε «Επιφάνεια Εργασίας»; ;-)
4 Οκτωβρίου 2002,
Τάσος Σημαιοφόρος